Satelita sprawdzi, co masz w gospodarstwie...

Technika satelitarna wkracza w życie każdego rolnika. Główny Urząd Statystyczny wspólnie z Urzędem Statystycznym w Olsztynie od wielu lat prowadzi działania mające na celu wykorzystanie zobrazowań satelitarnych do prognozowania powierzchni upraw rolnych i ogrodniczych. Jak informuje, doświadczenia dotyczące identyfikacji upraw, określenia ich powierzchni i plonowania oraz monitorowania sytuacji kryzysowych w rolnictwie, zdobyte podczas realizacji tego projektu zostaną wykorzystane przy budowie systemu identyfikacji i monitorowania upraw z wykorzystaniem danych satelitarnych w ramach projektu SATMIROL.

- Wprowadzenie innowacyjnego systemu identyfikacji i monitorowania upraw rolnych umożliwi pozyskanie i prezentację danych w ujęciu przestrzennym, na które nie pozwalają obecnie stosowane metody zbierania danych. Nowa metoda uzyskiwania danych pozwoli na prezentowanie ich na wszystkich poziomach podziału administracyjnego kraju według województw, powiatów i gmin zgodnie z faktycznym położeniem gruntów - informuje GUS. -  Obecnie zbieranie i prezentowanie danych na niższym niż województwa poziomie agregacji jest możliwe tylko dla danych uzyskanych z przeprowadzanych raz na 10 lat pełnych spisów rolnych. Jednak dane te pozwalają na ich agregację według adresu zamieszkania użytkownika tego gospodarstwa lub adresu jego siedziby. Dane satelitarne natomiast pozwalają na prezentowanie wyników według faktycznego położenia gruntów.

Wstępny szacunek głównych ziemiopłodów rolnych i ogrodniczych w 2021 r.

Szacunek został wykonany z wykorzystaniem metod teledetekcji satelitarnej. Podstawę jego opracowania stanowiły obrazy radarowe Sentinel-1A/B (rozdzielczość 13,9m). Okres obserwacji obejmował zakres od 15.03-15.07.2021. Łącznie wykorzystano 531 scen satelitarnych (4,5 TB danych) o szerokości 250 km danych radarowych SLC (Single Look Complex) oraz danych optycznych Sentinel-2 (1250 scen satelitarnych, 1,5 TB danych).

Co stwierdzono?

• Z powodu niekorzystnych warunków atmosferycznych, a tym samym opóźnienia wiosennych prac polowych zaobserwowano w tym roku zmniejszenie ogólnej powierzchni uprawy zbóż podstawowych (zbliżonych pokrojowo) – 90%. Dotyczy to zwłaszcza form jarych wszystkich gatunków. Ich miejsce zajęła kukurydza, którą wysiewa się w późniejszym terminie agrotechnicznym – 119%. Powiększająca się powierzchnia uprawy kukurydzy wynika również z zapotrzebowania na paszę gospodarstw zwierzęcych oraz rosnącego zużycia tego surowca w biogazowniach.

• W tym roku bardzo dużo rolników zdecydowało się na uprawę pszenicy ozimej, głównie konsumpcyjnej kosztem zbóż paszowych – 115%. Skłoniła ich do tego wysoka i stabilna cena surowca. W związku z tym zmniejszył się areał uprawy pszenżyta ozimego – 88%, żyta – 88% oraz jęczmienia ozimego – 94%.

• W skali kraju obserwuje się systematyczny wzrost powierzchni uprawy rzepaku ozimego – 114%. Związane to jest głównie ze zwiększonym zapotrzebowaniem surowcowym przemysłu olejarskiego. Poza tym stanowi on doskonały przedplon dla uprawy pszenicy ozimej.

• Zaobserwowano zmniejszenie powierzchni uprawy buraków cukrowych - 87%. Jednak trzeba wziąć pod uwagę, że może to być związane z błędem rozróżnialności tej upraw we wczesnych fazach rozwoju (jako warzywa, kukurydza, ziemniaki). W celu uzyskania większej dokładności niezbędne jest rozszerzenie serii czasowej danych radarowych.

• Ustabilizowana jest ogólnopolska powierzchnia uprawy ziemniaków - 100%.

• Obserwuje się w Polsce systematyczny wzrost areału uprawy roślin strączkowych – 110%, korzystnie wpływających na warunki fizyczno-chemiczne gleb.

• Zaobserwowano zwiększenie zgrupowanej powierzchni trwałych użytków zielonych, traw i motylkowych drobnonasiennych – 117%, stanowiących zaplecze paszowe dla zwierząt z grupy przeżuwaczy.

• Pozostałe rozpoznane klasy upraw, z uwagi na mniejsze powierzchnie, cechują się dużą zmiennością. Zmienność ta nie zawsze uwidacznia się na poziomie Polski, ale jest znacząca na poziomie województw. Wymaga to dalszego doskonalenia procesu rozpoznawania tych upraw.

• Zmniejszenie powierzchni plantacji drzew owocowych – 52% oraz plantacji krzewów owocowych – 68% jest wynikiem wprowadzonych korekt metodologicznych w stosunku do lat poprzednich. Nadal jednak rozpoznane powierzchnie nie są zgodne z oczekiwaniami.

• Do weryfikacji pozostaje powierzchnia uprawy truskawek – 281%. Ze wstępnych ustaleń wynika, że miesza się ona z krzewami owocowymi, warzywami, gorczycą oraz kilkoma innymi uprawami.

Od przyszłego roku taki system ma już być rolniczą codziennością.

- System identyfikacji i monitorowania upraw z wykorzystaniem danych satelitarnych od 2022 roku zostanie na stałe wdrożony do produkcji statystycznej, co pozwoli na znaczne ograniczenie prowadzenia badań ankietowych - wyjaśnia GUS. - Nowy system pozyskiwania danych z zakresu upraw rolnych w połączeniu z możliwością szerszego wykorzystania danych o uprawach z ARiMR będzie stanowił podstawę nowej metodologii badań rolniczych. Zmiany te będą miały korzystny wpływ na jakość danych oraz znacznie poszerzą możliwości ich prezentacji.