KRIR pyta: co z importem produktów, które nie spełniają standardów UE?

Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi przedstawiło w tej sprawie następujące wyjaśnienia:

Wprowadzenia sankcji na wszelkie artykuły rolno-spożywcze z Rosji-solidarnie we wszystkich krajach na świecie.

Na posiedzeniu Rady Europejskiej (RE) 21-22 marca 2024 r. KE przedstawiła propozycje nałożenia wysokich ceł na produkty rolno-spożywcze z Rosji i Białorusi. Mają one zmniejszyć zdolność Rosji do prowadzonych przez ten kraj działań wojennych. Propozycje te będzie musiała zaakceptować Rada Unii Europejskiej.

Zapobieżenie importowi towarów i żywności z krajów, które nie przestrzegają standardów, zagrażając tym samym nie tylko europejskim rolnikom i konsumentom, ale także globalnemu klimatowi.

- Obecnie produkty importowane z krajów trzecich muszą spełniać wymogi unijne lub ekwiwalentne do unijnych w obszarze bezpieczeństwa żywności i zdrowia. Określone kategorie produktów podlegają kontrolom weterynaryjnym, fitosanitarnym, sanitarnym lub jakościowym, zgodnie z procedurami określonymi przez unijne i krajowe przepisy - informuje Michał Kołodziejczak, wiceminister rolnictwa. - Jeśli chodzi o pozostałe unijne wymogi produkcji (środowiskowe i inne związane ze zrównoważonym rozwojem), to KE próbuje za pomocą różnych dostępnych instrumentów doprowadzić do zwiększenia zakresu ich stosowania przez partnerów handlowych z krajów trzecich.

Dotyczy to także importu z Ukrainy. Ukraina w ramach zobowiązań przyjętych w Układzie o stowarzyszeniu UE-Ukraina ma dostosować swoje prawodawstwo do wybranych aktów prawnych UE wymienionych w załączniku V do umowy o wolnym handlu (DCFTA). Załącznik ten zawiera listę aktów prawa UE z zakresu niektórych standardów produkcji, wymogów SPS etykietowania etc. Minister Rolnictwa i Rozwoju Wsi (MRiRW) zabiega na forum UE o bardziej stanowcze egzekwowanie tego zobowiązania przez KE, o regularne raportowanie z postępów Ukrainy w tym obszarze, a także o dopisanie do załącznika V brakujących unijnych aktów prawnych regulujących wymogi produkcji rolno-spożywczej.

Zmiana obecnego kształtu współpracy handlowej z Ukrainą, nałożenia na produkty ukraińskie ceł i kontyngentów z rokiem referencyjnym 2021, przeznaczenia dochodów z ceł na pomoc dla Ukrainy oraz wprowadzenia kaucji wywozowej na wszystkie artykuły rolno-spożywcze przy tranzycie do krajów trzecich.

- Autonomiczne Środki handlowe (ATM) polegają na jednostronnym zawieszeniu przez UE ceł importowych, które mogą być jeszcze stosowane w imporcie z Ukrainy w ramach zobowiązań wynikających z umowy DCFTA UE-Ukraina. Środki ATM zostały wprowadzone na rok w czerwcu 2022, rok później zostały przedłużone o kolejny rok (do czerwca 2024 r.) a obecnie finalizowane są prace nad projektem rozporządzenia, które przedłuży (z pewnymi modyfikacjami) ATM na okres od 06.06.2024 do 05.06.2025 r. KE deklaruje, że obecne przedłużenie ma być ostatnie, a potem relacje handlowe z Ukrainą powrócą do zasad wynikających z DCFTA - wyjaśnia wiceminister Kołodziejczak.

Zgodnie z projektem rozporządzenia, dla najbardziej wrażliwych produktów, jak cukier, jaja czy mięso drobiowe, a także owies, niektóre przetwory zbożowe oraz miód, przewidziany jest automatyczny mechanizm przywrócenia przez Komisję Europejską kontyngentów taryfowych (TRQ) i ceł zgodnych z Układem o stowarzyszeniu UE-Ukraina, jeśli import z Ukrainy przekroczy średnią z okresu referencyjnego (II połowa 2021, całe lata 2022 i 2023). W przypadku wszystkich produktów objętych ATM (tj. nie w pełni zliberalizowanych w umowie stowarzyszeniowej z Ukrainą), w razie gdyby import powodował zakłócenia na rynku, kraje członkowskie będą mogły wnioskować do KE o przywrócenie ceł lub przyjęcie innych środków ograniczających import.

KE przygotowała również dwie deklaracje, które ma przyjąć w związku z przewidywanym wejściem w życie nowego rozporządzenia ATM. Jedna zawiera zobowiązanie KE do szczególnego monitorowania importu zbóż i nasion oleistych. Wyraża również gotowość do zastosowania w razie potrzeby wobec produktów nieobjętych regulacją ATM (tj. w stosunku do których UE zobowiązała się do zniesienia ceł w imporcie z Ukrainy) instrumentów nadzoru przewidzianych w rozdziale IV rozporządzenia PE i Rady (UE) 2015/478 w sprawie wspólnych reguł przywozu. Druga deklaracja zapowiada powrót do negocjacji KE z Ukrainą w sprawie pogłębienia postanowień na temat wzajemnej liberalizacji wynikających z obowiązującej umowy DCFTA.

Polska zasadniczo popiera zapowiedzi KE powrotu do negocjacji z Ukrainą w sprawie pogłębienia liberalizacji wynikającej z obowiązującej Pogłębionej i Kompleksowej Strefy Wolnego Handlu (DCFTA), będącej integralną częścią Układu o stowarzyszeniu UE-Ukraina.

- Od dawna prezentowaliśmy stanowisko, że zamiast przedłużać co roku środki ATM polegające na całkowitej i jednostronnej liberalizacji ceł przez UE należy raczej powrócić do relacji na podstawie DCFTA i podjąć rozmowy w celu ich pogłębienia - dodaje Kołodziejczak.

źródło: KRIR