Copa-Cogeca: przestawianie krzeseł na Tytaniku (CBAM czyli cła węglowe)

- W ciągu ostatnich miesięcy wielokrotnie ostrzegaliśmy instytucje przed drastycznym wpływem, jaki będzie miało wejście w życie Mechanizmu Dostosowania Granicznego z tytułu Węgla (CBAM) dla nawozów z dniem 1 stycznia 2026 r., biorąc pod uwagę, że wiele elementów niezbędnych do jego obliczenia pozostaje nierozwiązanych. Wygląda na to, że Komisja i państwa członkowskie wysłuchały tych obaw i obecnie starają się szybko rozwiązać niektóre z tych kwestii, takie jak poziomy odniesienia i wartości domyślne. Chociaż z zadowoleniem przyjmujemy ten zamiar, w rzeczywistości opublikowane dziś prawodawstwo wtórne nie rozwiąże problemu - poinformowały organizacje rolnicze.

Copa i Cogeca dodają, że z zadowoleniem przyjmują prace nad benchmarkami i ustaleniem wartości domyślnych, ale jeden z kluczowych elementów obliczeń CBAM pozostaje nierozwiązany: certyfikat węglowy CBAM. Dopóki platforma dla certyfikatów węglowych CBAM nie zostanie ukończona, a jej powstanie planowane jest dopiero na 2027 r., podatek od CBAM będzie musiał być oparty na średniej kwartalnej cenie CO₂ po złożeniu zamówienia przez importerów nawozów. Biorąc pod uwagę, że cena CO₂ może ulegać znacznym wahaniom w ciągu trzech miesięcy, stwarza to ogromną niepewność finansową dla importerów, którzy nie są w stanie podjąć takiego ryzyka.

Jednak i tak, po wyjaśnieniu tylko dwóch z trzech kluczowych czynników niezbędnych do obliczenia CBAM, niepewność finansowa dla producentów i importerów nawozów w UE pozostaje całkowita, uniemożliwiając im składanie dalszych zamówień, podczas gdy 50% dostaw nawozów do UE pochodzi z krajów trzecich. Ponadto, poza obniżeniem marży dla wartości domyślnych, co należy docenić, nie zaproponowano żadnych środków mających na celu zrekompensowanie kosztów związanych z CBAM dla rolników.

-  W czasie, gdy wielu rolników w UE boryka się z bardzo niskimi, a nawet ujemnymi marżami, które w niektórych państwach członkowskich utrzymują się już trzeci rok z rzędu, z powodu gwałtownie rosnących kosztów produkcji od 2020 r., jest to po prostu niedopuszczalne. Wzywamy Komisję, państwa członkowskie i Parlament Europejski do podjęcia działań - apelują Copa i Cogeca.

W tym kontekście organizacje rolnicze apelują do Komisji Europejskiej i państw członkowskich o odroczenie wdrożenia CBAM dla nawozów do czasu spełnienia następujących warunków:

• Wszystkie elementy techniczne określające koszty CBAM zostaną sfinalizowane w sposób zapewniający pełną przewidywalność cen w momencie importu i fakturowania.
• Wprowadzane są skuteczne środki w celu zrekompensowania kosztów związanych z CBAM dla rolników, zapobiegając dalszemu wzrostowi kosztów i chroniąc konkurencyjność unijnego rolnictwa i łańcuchów dostaw żywności.

- Nie możemy sobie pozwolić na półśrodki w czasie, gdy rentowność unijnej produkcji rolnej jest zagrożona, a konkurencyjność i odporność szerszego łańcucha dostaw żywności są poddawane w wątpliwość, co może mieć negatywne konsekwencje dla cen konsumpcyjnych - dodano w komunikacie.

Pod apelem podpisały się następujące organizacje:

• AIBI – Europejskie Stowarzyszenie Przemysłowych Piekarzy
• CEFS – Europejskie Stowarzyszenie Producentów Cukru
• CEPM – Europejska Konfederacja Producentów Kukurydzy
• CIBE – Międzynarodowa Konfederacja Europejskich Plantatorów Buraków
• Coceral – Europejskie stowarzyszenie handlu zbożami, roślinami oleistymi, ryżem, roślinami strączkowymi, oliwą z oliwek, olejami i tłuszczami, paszami dla zwierząt i produktami rolnymi
• Copa Cogeca – Zjednoczony Głos Rolników i Spółdzielni w Unii Europejskiej
• Europejscy Młynarze – Stowarzyszenie reprezentujące europejski przemysł młynarski pszenicy, żyta i owsa na szczeblu unijnym i międzynarodowym
• ELO – Europejska Organizacja Właścicieli Ziemi
• EOA – Europejski Sojusz Nasion Oleistych
• EFBA – Europejskie Stowarzyszenie Mieszaczy Nawozów
• PFP – Pierwotni Przetwórcy Żywności, stowarzyszenie europejskiego przemysłu przetwórstwa żywności