GUS szacuje zbiory owoców niższe o 24%

Chociaż zima 2018/2019 na ogół była łagodna i w większości nie spowodowała większych strat w uprawach sadowniczych (znacznym uszkodzeniom podczas zimy uległy jedynie plantacje malin letnich), to wiosenne przymrozki występujące w czasie kwitnienia i zawiązywania owoców oraz przedłużająca się susza, znacznie ograniczyły plonowanie na wielu plantacjach drzew i krzewów owocowych. Fale przymrozków, jakie wystąpiły w drugiej połowie kwietnia i w pierwszej dekadzie maja, w wielu sadach spowodowały uszkodzenie kwiatów i zawiązków. Z kolei na skutek braku dostatecznej ilości wilgoci w glebie (lokalnie suszy glebowej) oraz bardzo wysokich temperatur w czerwcu, nastąpił wyjątkowo duży opad zawiązków. Nie bez znaczenia jest także fakt przesilenia drzew owocowaniem w poprzednim rekordowym sezonie i wynikająca z tego w ogóle mniejsza ilość zawiązków. Straty w plonowaniu spowodowane przez wpływ niekorzystnych warunków oraz przesilenia owocowaniem w poprzednim sezonie, zostały nieco zniwelowane wejściem w okres pełnego owocowania wielu, młodych, bardziej plennych plantacji.

Drzewa owocowe

Rosnący wciąż potencjał produkcyjny polskich sadów, zwłaszcza jabłoniowych, pozwala na oszacowanie produkcji owoców z drzew na poziomie jedynie ok. 25% niższym od ubiegłorocznego, chociaż na poszczególnych plantacjach straty w owocowaniu mogą być znacznie większe. Skala uszkodzeń przymrozkowych oraz strat spowodowanych niedoborem wilgoci w glebie była zależna od rejonu kraju, gatunku, odmiany, klasy gleby, położenia plantacji oraz stosowanych zabiegów. Na obecnym etapie szacuje się znaczny spadek plonowania zwłaszcza jabłoni, grusz i czereśni, natomiast w mniejszym stopniu śliw (zwłaszcza odmian późniejszych). Spośród wszystkich gatunków drzew owocowych najmniejszy spadek plonowania i produkcji w porównaniu do roku ubiegłego przewiduje się dla moreli.

Tegoroczną, łączną produkcję owoców z drzew szacuje się obecnie na niespełna 3,4 mln t *to jest ok. 25% mniej niż w roku 2018), jednak utrzymanie tej prognozy będzie zależało od dalszego przebiegu warunków atmosferycznych. W bieżącym sezonie notuje się na ogół gorszą jakość owoców.

Jabłka

Zbiory z sadów jabłoniowych zostały wstępnie oszacowane na ok 3 mln t (w porównaniu do rekordowej produkcji roku poprzedniego jest to o około 25% mniej). Należy wziąć pod uwagę fakt, że do uprawy wchodzą nowe, bardziej plenne odmiany oraz fakt, że nie wszystkie odmiany jednakowo ucierpiały od wiosennych przymrozków. Większe straty odnotowano dla odmian z grupy Jonagold, Ligol i Red Delicious, natomiast dla odmian Gala, Szampion i Golden Delicious przewiduje się na ogół dobre owocowanie.

Gruszki i śliwki

Produkcję gruszek w sadach szacuje się obecnie na ok. 67 tys. t, tj. na poziomie o ok. 26% niższym od ubiegłorocznego. Zbiory śliwek na obecnym etapie ocenia się na ponad 95 tys. t, tj. o przeszło 20% mniej niż w poprzednim sezonie (biorąc pod uwagę dobrze zapowiadające się plonowanie późniejszych odmian).

Wiśnie i czereśnie

Produkcja wiśni została wstępnie oszacowana na ponad 155 tys. t (o ok. 22% niżej od zbiorów z roku poprzedniego), natomiast tegoroczne zbiory czereśni oceniono na ok. 43 tys. t (o ok. 28% mniej od rekordowej produkcji ubiegłorocznej, lecz tylko nieco niżej od średnich zbiorów z lat 2011 – 2015).

Brzoskwinie, morele i orzechy

Przewiduje się, że łączne zbiory pozostałych gatunków owoców z drzew (brzoskwiń, moreli i orzechów włoskich) będą także znacznie niższe od produkcji z roku 2018 i wyniosą ok. 17 tys. ton.

Krzewy jagodowe

Produkcję owoców z krzewów owocowych w sadach i plantacji jagodowych oceniono wstępnie na niespełna 0,5 mln t, tj. o blisko 20% mniej niż w roku poprzednim. Plonowanie większości gatunków zostało ograniczone poprzez uszkodzenia przymrozkowe, a brak dostatecznej ilości wilgoci w glebie spowodował nawet większe straty w owocowaniu niektórych gatunków niż w przypadku drzew owocowych.

Maliny i porzeczki

Największy spadek produkcji zanotowano dla malin i porzeczek czarnych. Maliny w bieżącym sezonie ucierpiały najbardziej. Odmiany letnie w znacznym procencie przemarzły podczas zimy (ok. 70% plantacji w ogóle się nie rozwinęła), natomiast przymrozki wiosenne dotknęły przede wszystkim plantacje odmian jesiennych. Jednocześnie z powodu suszy na wielu plantacjach zasychają pędy. W przypadku  nienawadnianych upraw malin, plony będą znacznie niższe od ubiegłorocznych (średnio o ponad 35%). Obecna prognoza zbioru owoców tego gatunku wynosi ok. 75 tys. t i jeśli warunki wilgotnościowe nie poprawią się, trudno będzie osiągnąć lepszy wynik.

Produkcję porzeczek ogółem (czarnych i kolorowych łącznie) oszacowano na nieco ponad 125 tys. t, tj. na poziomie o ok. 24% niższym od produkcji roku poprzedniego. Zbiory porzeczek czarnych zostały ocenione na 91 tys. t (o 28% mniej niż w 2018 r.). Wysokie ceny skupu malin i porzeczek czarnych pozwalają przypuszczać, że wszystkie owoce tych gatunków zostaną zebrane.

Truskawki i agrest

Tegoroczną produkcję truskawek (łącznie z produkcją w ogrodach przydomowych) oszacowano na 175 tys. t, przy czym po raz kolejny zbiór owoców tego gatunku był nieco skrócony, szczególnie na plantacjach bez nawadniania. Brak dostatecznej ilości wilgoci w glebie oraz bardzo wysokie temperatury w czerwcu, znacznie ograniczyły plonowanie tego gatunku owoców. Na niektórych plantacjach, zwłaszcza wczesnych odmian, ujemny wpływ na wielkość plonowania i produkcji truskawek miały także wiosenne przymrozki. Plonowanie agrestu było również ograniczone z powodu niekorzystnych warunków agrometeorologicznych. Trudności ze zbytem mogły wpłynąć na to, że nie wszystkie owoce zebrano z krzewów. Zbiory agrestu oceniono na poziomie roku 2017, tj. na ok. 9,5 tys. t.

 Pozostałe uprawy owocowe

Produkcja pozostałych owoców z krzewów owocowych i plantacji jagodowych w sadach została oszacowana na ok. 86 tys. t, tj. jedynie o 4% mniej w porównaniu z rokiem poprzednim, natomiast o ok. 28% wyżej od średniej z lat 2011-2015 (przede wszystkim z uwagi na znaczny wzrost areału uprawy). Większość gatunków owoców z tej grupy plonowało słabiej niż w poprzednim roku, natomiast w bieżącym sezonie zanotowano ok. 30% wzrost zbiorów borówki wysokiej. Nie jest to wynikiem lepszego plonowania na plantacjach w pełni owocujących, lecz efektem wchodzenia w okres pełnego owocowania dużych areałów młodych nasadzeń. Nadal zwiększa się powierzchnia uprawy tych owoców. Coraz większego znaczenia nabierają również nasadzenia nowych gatunków, takich jak np. jagoda kamczacka.

Źródło: stat.gov.pl