ROLNICZY HANDEL DETALICZNY – dla kogo i na jakich zasadach

Na czym właściwie polega RHD?

Z własnej uprawy, w niewielkiej ilości

Rolniczy handel detaliczny, którym mogą od dwóch lat zajmować się rolnicy, to odpowiedź na ich wieloletnie starania o możliwość przetwarzania w gospodarstwie niewielkich ilości produktów rolnych i sprzedaży bezpośrednio konsumentom, tak jak to ma miejsce w wielu innych krajach. Taki rodzaj przetwórstwa jest traktowany jako działalność rolnicza, nie wymaga zatem rejestrowania działalności gospodarczej przez rolników.

Warunkiem jest, aby żywność pochodziła w całości lub części z własnej uprawy, hodowli lub chowu, a sprzedaż musi odbywać się z zachowaniem limitów ilościowych wskazanych w przepisach. Limity ustalono, aby przetwórstwo w gospodarstwie, realizowane na preferencyjnych zasadach, dotyczyło rzeczywiście marginalnych ilości. Stąd również pojawił się zapis, że produkty mają być przetworzone w sposób inny niż przemysłowy. Jeżeli ktoś myśli o uruchomieniu przetwórni, działającej w sposób ciągły i produkującej większe ilości wyrobów, powinien przy zakładaniu działalności skorzystać z innych przepisów, niż te dotyczące RHD.

Zasadą jest, że produkcja i sprzedaż w ramach RHD mogą być dokonywane w ilościach dostosowanych do potrzeb konsumentów a jednocześnie w takich ilościach, na jakie pozwalają warunki konkretnej domowej kuchni. Produkty nie mogą bowiem stanowić zagrożenia dla bezpieczeństwa żywności i wpływać niekorzystnie na ochronę zdrowia publicznego. Dlatego też istotne jest indywidualne podejście do oceny warunków sanitarnych pamiętając, że nie każdy rodzaj produktów może być wytwarzany w warunkach domowych i nie każde warunki domowe pozwalają na wytworzenie każdego rodzaju żywności.

Rejestracja bez zatwierdzania

Aby rozpocząć działalność w ramach rolniczego handlu detalicznego, należy ją zarejestrować w Powiatowej Inspekcji Sanitarnej (jeżeli będziemy przetwarzać i sprzedawać produkty roślinne, np. świeże owoce, warzywa, dżemy, soki, chleb itp.) lub w Powiatowym Inspektoracie Weterynarii (dla produktów pochodzenia zwierzęcego, np. wędliny, sery lub produktów  złożonych, takich jak np. ciasta, pierogi, itp.) Podmioty zamierzające prowadzić działalność w zakresie produktów podlegających nadzorowi Weterynarii nie są zobowiązane do sporządzania projektu technologicznego.

Przetwarzamy samodzielnie

Przetwórstwo należy prowadzić samodzielnie, przepisy nie pozwalają na zatrudnianie osób na podstawie umów o pracę, umów zlecenia, umów o dzieło oraz innych umów o podobnym charakterze. Wyjątek stanowi możliwość zlecenia uboju zwierząt i obróbki poubojowej, w tym również rozbioru, podziału i klasyfikacji mięsa, usługowego tłoczenia oleju i soków oraz przemiału zbóż.

Sprzedajemy lokalnie

Sprzedaż może być prowadzona w miejscu, w którym produkty zostały wytworzone (np. w gospodarstwie) lub miejscach  przeznaczonych do prowadzenia handlu (np. na targowisku).

W każdym przypadku miejsce sprzedaży należy oznaczyć napisem „rolniczy handel detaliczny”, oraz informacją zawierającą imię i nazwisko albo nazwę i siedzibę podmiotu prowadzącego rolniczy handel detaliczny, adres miejsca prowadzenia produkcji żywności, weterynaryjny numer identyfikacyjny podmiotu prowadzącego rolniczy handel detaliczny (w przypadku żywności pochodzenia zwierzęcego i żywności złożonej).

Istnieje też możliwość, wprowadzona nowelizacją przepisów na początku bieżącego roku, aby w ramach RHD sprzedawać produkty do zakładów prowadzących handel detaliczny z przeznaczeniem dla konsumenta finalnego (np. do sklepów czy restauracji). Ale jedynie do tych,  które są zlokalizowane na obszarze województwa, w którym ma miejsce wytwarzanie żywności lub na obszarach powiatów lub miast stanowiących siedzibę wojewody lub sejmiku województwa, sąsiadujących z tym województwem. Sprzedaż należy prowadzić osobiście. Wyjątkowo można zlecić sprzedawanie produktów podczas wystaw, festynów i targów organizowanych w celu promocji żywności, ale tylko rolnikowi również prowadzącemu działalność w ramach rolniczego handlu detalicznego.

Uproszczone wymagania sanitarne

W zakresie wymagań sanitarnych i wyposażenia zakładów, w których prowadzana jest działalność związana z RHD, obowiązują przepisy rozporządzenia nr 852/2004. Przepisy te przewidują między innymi, że w przypadku, gdy produkcja prowadzona jest przy wykorzystaniu pomieszczeń używanych głównie jako prywatne domy mieszkalne (np. przy wykorzystaniu sprzętu i urządzeń gospodarstwa domowego w kuchni domowej), zamiast wymogów określonych w załączniku II w rozdziale I oraz II ww. rozporządzenia, obowiązują wymogi określone w jego załączniku II w rozdziale III (uproszczone wymagania higieniczne). Powyższa zasada nie zwalnia prowadzących RHD z obowiązku spełnienia innych wymogów higienicznych ustanowionych w ww. rozporządzeniu.

Ważna jest dokumentacja

Podmiot prowadzący RHD ma obowiązek prowadzenia i przechowywania dokumentacji umożliwiającej określenie ilości żywności zbywanej rocznie w ramach takiego handlu, odrębnie za każdy rok kalendarzowy. Dokumentacja musi zawierać numer kolejnego wpisu, datę zbycia żywności,  ilość i rodzaj zbywanej żywności. A dla celów podatkowych dodatkowo wartość sprzedaży.

Zwolnienie z podatku

Dla rolników zajmujących się rolniczym handlem detalicznym szczególnie istotne jest zwolnienie z podatku dochodowego przychodów ze sprzedaży przetworzonych produktów do kwoty 40 000 zł rocznie. Przychód powyżej tego limitu podatnik może opodatkować 2% ryczałtem od przychodów ewidencjonowanych, pod warunkiem dokonania stosownego zgłoszenia do urzędu skarbowego. Należy zwrócić uwagę, że zwolnieniem z podatku mogą być objęte tylko te produkty, w których ilość surowców roślinnych lub zwierzęcych pochodzących z własnej uprawy, hodowli lub chowu, użytych do produkcji tego produktu, stanowi co najmniej 50% tego produktu z wyłączeniem wody. Z punktu widzenia przepisów sanitarnych nie określono natomiast ilości procentowej własnych produktów, mowa jest jedynie o jakimkolwiek udziale własnej produkcji, nawet niewielkim.

G_N