2024-03-22

Rzepak jest tani z powodu nadwyżek soi i słonecznika

Zgodnie z prognozą Departamentu Rolnictwa Stanów Zjednoczonych (USDA) z 8 marca światowa produkcja nasion i owoców najważniejszych roślin oleistych w sezonie 23/24 zwiększy się do 658,7 mln t wobec 637,3 mln t w sezonie 22/23 (+3,4%), co będzie przede wszystkim efektem wyższych zbiorów soi (+5,0%) i ziaren słonecznika (+4,8%). Choć planowane jest także wyższe zużycie oleistych, to jednak duża produkcja oleistych może ograniczać możliwości wzrostu cen. Aktualną sytuację na rynku oleistych analizuje Credit Agricole.

Jak podał Bank Credit Agricole, Wyższe zbiory soi wynikać będą ze zwiększenia jej produkcji w Argentynie (+100,0% - powrót zbiorów do poziomów zgodnych ze średnią wieloletnią po dotkliwej suszy odnotowanej w sezonie 22/23), które z nawiązką skompensują niższe zbiory w Brazylii (-4,3% - efekt suszy). Z kolei wyższa produkcja ziaren słonecznika będzie wynikać z ich większych zbiorów na Ukrainie (+18,9% - z uwagi na nieznaczny wzrost powierzchni zasiewów i plonów), UE (+11,1% - skutek rosnącej powierzchni zasiewów słonecznika w UE, w szczególności w Rumunii i na Węgrzech w warunkach zmniejszonego eksportu z Ukrainy) oraz w Rosji (+5,2% - efekt większej powierzchni zasiewów oraz wyższych plonów).

- W kierunku wzrostu zużycia roślin oleistych oddziaływać będą ich relatywnie niskie ceny w połączeniu ze zwiększoną dostępnością. Pozytywny dla zużycia roślin oleistych jest również odnotowany w ostatnich miesiącach wzrost cen ropy naftowej, który oddziałuje w kierunku zmniejszenia ich wykorzystania do produkcji biopaliw. W warunkach wyższej produkcji roślin oleistych od ich zużycia w sezonie 23/24 prognozowany jest wzrost ich światowych zapasów do 131,4 mln t wobec 120,8 mln t w sezonie 22/23. W konsekwencji wskaźnik zapasy końcowe/zużycie zwiększy się do 20,4% wobec 19,3%, osiągając najwyższą wartość od sezonu 18/19 - poinformowali analitycy Credit Agricole.

Zgodnie z szacunkami USDA produkcja rzepaku w sezonie 23/24 zmniejszy się do 88,1 mln t wobec 88,8 mln t w sezonie 22/23 (-0,9%). Światowe zużycie rzepaku w sezonie 23/24 zwiększy się do 87,7 mln t wobec 84,9 mln t w sezonie 22/23 (+3,3%), do czego przyczynią się jego relatywnie niskie ceny. W efekcie wskaźnik zapasy końcowe/zużycie zmniejszy się do 9,2% wobec 10,3%, sygnalizując zmniejszenie dostępności rzepaku na światowym rynku.

Jakie są więc prognozy cenowe dla rzepaku?

- Uważamy, że mimo prognozowanego spadku zapasów rzepaku, wzrost jego cen ograniczany będzie przez odbudowę światowych zapasów pozostałych roślin oleistych, w szczególności soi i ziaren słonecznika. Niska opłacalność produkcji roślin oleistych może jednak w sezonie 24/25 doprowadzić do obniżenia ich zbiorów, co oddziaływałoby w kierunku wzrostu cen. Prognozujemy, że na koniec 2024 r. cena skupu rzepaku wyniesie ok. 2100 zł/t i ok. 2200 zł/t na koniec 2025 r. Głównymi czynnikami ryzyka dla naszej prognozy jest kształtowanie się warunków agrometeorologicznych wśród kluczowych producentów roślin oleistych - prognozują analitycy Credit Agricole.

wykres: Credit Agricole