Czy jabłek rzeczywiście brakuje? - skąd te ceny?

Druga połowa sierpnia to czas zbioru papierówek i innych wczesnych odmian jabłek, które nie dominują na rynku owocowym i zazwyczaj konsumenci w tym czasie wybierają inne owoce: maliny lub pierwsze śliwki. Jednak ceny jabłek na giełdach są wysokie. W piątek na giełdzie w Broniszach płacono średnio:

• jabłka piros - 3,50 zł/kg
• jabłka antonówka - 2,66 zł/kg
• jabłka early geneva - 2,00 zł/kg
• jabłka papierówka - 3,00 zł/kg
• jabłka paula red - 3,86 zł/kg

Jabłka są więc niewiele tańsze niż egzotyczne banany, za które na tej samej giełdzie w piątek płacono średnio 4 zł/kg.

Konsumenci jednak widzą przede wszystkim galopujący wzrost cen na rynku warzyw i owoców, które są zdecydowanie wyższe niż przed rokiem. Rok temu w dniu 19 sierpnia 2019 roku za jabłka piros na giełdzie w Broniszach płacono średnio ok. 2 zł/kg, ale za lubianą na przetwory antonówkę maksymalne ceny sięgały powyżej 3 zł/kg.

Okazuje się jednak, że na rynkach detalicznych ceny poszybowały niezwykle wysoko. Jak podał portal money.pl, ulubione owoce wielu Polaków kosztowały najpierw 12,99 zł, a później, w promocji, 8,99 zł. Pytany przez dziennikarzy portalu minister Ardanowski odparł:

- Pan musi płacić te pieniądze? Kto panu każe te jabłka kupować? Jeżeli kupiec przesadza, jest złodziejem, który chce pana oszukać i życzy sobie za jabłka po 12 zł, które u rolnika kosztują 50 gr czy złotówkę, to pan się daje nabijać – odpowiedział minister Ardanowski.

Czy jednak jest to rzeczywiście tylko problem kupujących, a sprawą nie powinny się zająć organy państwa, które podobno dąży do skracania łańcuchów dostaw od producenta do klienta?

Jednak wiele wskazuje na to, że w tym roku polscy sadownicy mają wielką szansę na znaczny eksport owoców do krajów unijnych. Powodem przede wszystkim jest epidemia koronawirusa. Największymi konkurentami dla polskich sadowników są sadownicy z Włoch, jednak ze względu na perypetie z koronawirusem w miesiącach wiosennych część importerów uznała, że owoce z Italii mogą być zbyt niebezpieczne. Zdecydowano się zamówić jabłka w Polsce, co spowodowało szybkie opróżnienie magazynów ze jabłek z ubiegłego sezonu, a teraz absurdalnie podniosło ceny owoców na rynku krajowym już od miesięcy wiosennych.

- Tegoroczne ceny jabłek, które sięgnęły blisko 130% cen z ubiegłego roku - zauważa Związek Sadowników Rzeczpospolitej Polskiej na swojej stronie internetowej. - Od maja do lipca br. owoce promowane w gazetkach sieci handlowych podrożały średnio o 21,2% w porównaniu do analogicznego okresu ub.r.

W tym samym czasie zarówno Prognosfruit jak i Główny Urząd Statystyczny zauważają, że tegoroczne zbiory będą lepsze niż przed rokiem.

- Rosnący wciąż potencjał produkcyjny polskich sadów, zwłaszcza jabłoniowych, pozwala na oszacowanie produkcji owoców z drzew na poziomie ok. 5% wyższym od ubiegłorocznego - prognozuje GUS.

Podczas Prognosfruit 2020 zauważono, że zbiory jabłek będą wyższe nie tylko w Polsce, ale w całej Unii Europejskiej i tak:

• W Polsce szacuje się wzrost produkcji jabłek z 2,9 mln ton na 3,4 mln ton w nadchodzącym sezonie.
• Pierwsze dane odnośnie przetwarzanych owoców: mają one stanowić około 30% zebranych plonów w UE o wartości 3,3 mln ton, podczas gdy w ubiegłym roku wartość zbiorów do przetworzenia wynosiła 3,2 mln ton.
• Nadchodzące plony międzynarodowe określa się jako niższe – poniżej 40 mln ton w Chinach (43 mln ton w poprzednim roku) oraz 4,6 mln ton w USA (5 mln ton). Szacując zbiory na Ukrainie zaznacza się sześcioprocentowy wzrost o 1,2 mln ton, z kolei w Rosji 920 000 ton, czyli o 8% mniej.

- Podsumowując najnowsze dane z Prognosfruit, przewiduje się niższą produkcję w większości krajów północnych. Obserwujemy też zjawisko „czystego rynku” – nastąpi płynne wyczerpanie zapasów, średni wolumen z półkuli południowej i podobny wolumen na przetworzenie – komentuje Paulina Kopeć, sekretarz generalna Unii Owocowej.

Warto się jednak zastanowić, czy rzeczywiście jabłko, najpospolitszy owoc w Polsce powinien kosztować w detalu powyżej 5 zł/kg? A jeśli tak się stanie i konsumenci zrezygnują z jabłek na rzecz bardziej lubianych owoców egzotycznych, które bardzo często są tańsze, to czy w następnych latach taką stratę amatorów polskich pospolitych owoców uda się sadownikom odrobić.

Warto też zastanowić się, ile rzeczywiście powinien kosztować kilogram jabłek w Polsce? Więc: ile?