Mangan, mangan!

Mangan (Mn) bierze udział w mechanizmie fosforylacji niecyklicznej fotosystemu II fotosyntezy u roślin, jest kofaktorem w kompleksie tlenowym (OEC) fotosystemu II (PSII). Mangan wpływa na aktywność fotosyntezy i równowagę oksydo-redukcyjną w roślinie.

Mangan nie jest mobilny w roślinach, dlatego powinien być aplikowany na oziminy co najmniej dwa razy w okresie jesiennym, tak aby zaopatrzyć w mangan jak najwięcej komórek roślinnych.

W latach 2010-2012 szwedzcy uczeni przeprowadzili kilka serii eksperymentów, na polach południowej Szwecji cechujących się deficytem manganu w glebie. Doświadczenia miały  na celu określenie wpływu manganu zastosowanego dolistnie jesienią na zimotrwałość i plonowanie jęczmienia ozimego. Okazało się, że w surowych warunkach szwedzkiej zimy jesienna aplikacja manganu zwiększyła przezimowanie jęczmienia o 33%. Przyczyniło się to do zwiększenia plonu ziarna aż o 36% !

Efekt pozytywny aplikacji manganu na rośliny, szczególnie był widoczny, gdy stosowano nawożenie jęczmienia azotem, jesienią.

Link do badań szwedzkich

https://www.sciencedirect.com/science/article/pii/S0378429014001348

W glebach Polski mangan nie jest uważany za składnik deficytowy. Ze względu na niskie pH naszych gleb, na terenie całej Polski tylko poniżej 20% gleb wykazuje się niską zasobnością.

Rys. 1. Zasobność gleb Polski w mangan, na podstawie badań 2006-2009 (prof. dr hab. K.Lipiński, KSCh-R)

Problem występuje jednak jesienią, gdy system korzeniowy ozimych jest zbyt słaby, aby dostatecznie zaopatrzyć młode rośliny w mangan. Wtedy, jego aplikacja dolistna jest szczególnie efektywna. Oprysk nawozami zawierajacymi mangan należy wykonać od fazy 3 liści  (BBCH 13). Ostatnia aplikacja powinna być wykonana na około dwa tygodnie przed wejściem w spoczynek zimowy. 

Nawozów dolistnych, zawierających mangan, jest mnóstwo na rynku. Mangan można kupić w formie soli mineralnych, w formie schelatowanej i w formie nanocząsteczek. Różnią się one ceną i skutecznością działania.

Opracował: dr inż. Sylwester Lipski