Zaraza i alternarioza ziemniaka – przygotuj się – ważne choroby okresu wegetacji i przechowywania ziemniaków nadchodzą!

W ograniczeniu występowaniu alternariozy i zarazy ziemniaka na plantacjach należy stosować w pierwszej kolejności agrotechniczne metody ich ograniczania. Następnie dla skutecznej ochrony roślin przed tymi chorobami zalecane jest, w oparciu o monitoring, stosowanie fungicydów.

Pierwsza na polu pojawia się zazwyczaj zaraza ziemniaka jako forma łodyga – ciemnobrązowe plamy na wierzchołkach roślin, ogonkach liściowych i łodygach, szczególnie jeśli posadzimy ziemniaki z utajoną formą zarazy ziemniaka. Dlatego tak ważne jest użycie na pierwsze zabiegi produktów systemicznych (układowych), których zadaniem jest czyszczenie plantacji z potencjalnej możliwości występowania w posadzonych bulwach zarazy ziemniaka. Dopiero do kolejnych zabiegów używamy produktów wgłębnych i kontaktowanych. Szkodliwość wystąpienia zarazy ziemniaka na roślinach jest znacznie większa niż alternariozy. Choroba rozwija się już przy niezbyt wysokich temperaturach 10-12°C i dużej wilgotności powietrza, a wzrost temperatury do 18-20°C przyczynia się do intensywniejszego jej rozwoju. Objawy zarazy na liściach mogą być widoczne w postaci różnej wielkości oliwkowo-zielonych plam z jasnozieloną obwódką na ich obrzeżach. W warunkach wysokiej wilgotności powietrza, na pograniczu zdrowej i porażonej części pojawia się na dolnej stronie liścia biały nalot zarodników Phytophthora infestans, a plamy te z upływem czasu przybierają barwę brązową. Bulwy ziemniaków mogą być porażane w czasie wegetacji roślin przez zarodniki, które wraz z wodą deszczową przenikają do gleby oraz podczas zbiorów.

Alternarioza ziemniaka, która występuje przy ciepłej i suchej pogodzie przeplatanej niewielkimi, ale częstymi opadami deszczu, staje się coraz bardziej realnym zagrożeniem na plantacjach ziemniaków, przy widocznych ostatnio zmianach klimatu. Na porażonych liściach przez Alternaria ssp. powstają rożnej wielkości ciemnobrązowe plamy z charakterystycznymi koncentrycznie ułożonymi pierścieniami. Na styku tkanki żywej i martwej dookoła tych plam może wystąpić charakterystyczna żółta obwódka. Warto zaznaczyć, że główne występowanie alternariozy, szczególnie A. solani, która jest głównym sprawcą choroby, występuje w miesiącach: lipcu, sierpniu i wrześniu. Wielu rolników o tym zapomniała w 2023 r. i można było obserwować chociażby w sierpniu na plantacjach zarówno zarazę jak i alternariozę ziemniaka.

Spośród wielu dostępnych na rynku preparatów bardzo dobre rezultaty w walce ze sprawcami tych chorób dają fungicydy o działaniu – wgłębnym, powierzchniowym i układowym – Carial Star oraz wgłębnym i powierzchniowym, do stosowania zapobiegawczego i interwencyjnego – Carial Flex. Pierwszy z nich zawierający w swoim składzie mandipropamid i difenokonazol chroni zarówno przed alternariozą jak i zarazą ziemniaka, a drugi składający się z mandipropamidu i cymoksanilu odznacza się wyjątkowo długim okresem działania i ze względu na wysoką skuteczność, aż 4,4 na 5,0 w Euroblight, jest szczególnie polecany do zwalczania zarazy ziemniaka. W zależności od przebiegu pogody środki stosuje się przemiennie, z innymi fungicydami dostępnymi na rynku o odmiennym mechanizmie działania, w okresie wegetacji ziemniaków co 7-10 dni w dawkach 0,6 l/ha.

Doświadczenia polowe wykazały wysoką skuteczność działania Carial Star, Carial Flex oraz Revus w ograniczaniu zarazy ziemniaka oraz Carial Star i Amistar również w ograniczaniu alternariozy. Stosowanie preparatów co 7-10 dni dawało najlepsze rezultaty. 

Dr hab. Katarzyna Rębarz, Syngenta