IOR: czym zastąpić dikwat w ziemniakach i rzepaku?

Dikwat trafił na czarną listę substancji chemicznych stosowanych w rolnictwie i został wycofany. Tym samym znacznie zmniejszyły się możliwości desykacji ziemniaczanych łętów, a najpopularniejsze preparaty, które mogłyby zastąpić dikwat także nie mają dobrej opinii i są stosowane w nadmiarze w polskim rolnictwie.

Trwa więc dyskusja: co w tej sytuacji zrobić?

Instytut Ochrony Roślin - Państwowy Instytut Badawczy w Poznaniu zdecydował się na opublikowanie pisma dyrektora prof. Marka Mrówczyńskiego do ministerstwa rolnictwa w sprawie preparatów, które mogłyby zastąpić dikwat. Padają tu konkretne rozwiązania:

- Preparaty zawierające jon dikwatu (Barclay D-Quat SL, Caudillo 200 SL, D-Foliate SL, D-Quatflash SL, Dessicash 20 SL, Diqua 200 SL, Diquanet 200 SL, Mission 200 SL, Mondaquat SL, Quad-Glob 200 SL, Ragis 200 SL, Reglone 200 SL, Reglor 200 SL, Ring 200 SL, Soplete 200 SL, U PL Diquat, Vima-Dikwat) na podstawie zezwoleń zmieniających w latach 2015-2016 były rekomendowane do niszczenia (desykacji) naci ziemniaczanej na plantacjach ziemniaka nasiennego, jadalnego i przemysłowego - informuje prof. Mrówczyński. - Zabieg ten miał na celu polepszenie zdrowotności i jakości bulw ziemniaka oraz przyspieszenie dojrzewania bulw ziemniaka, a także zwiększenie udziału frakcji sadzeniakowej w plonie bulw. Ponadto preparaty zawierające jon dikwatu niszczyły chwasty wtórnego zachwaszczenia, tym samym przyczyniały się do ułatwienia zbioru zachwaszczonych plantacji i ograniczały z tym związane straty.

Jak informuje IOR-PIB, obecnie w uprawie ziemniaka, po wycofaniu preparatów zawierających jon dikwatu, niszczenie naci (łęcin) ziemniaków przed zbiorem bulw na plantacjach ziemniaka nasiennego można przeprowadzić metodą chemiczną lub mechaniczno ­ chemiczną.

- W metodzie chemicznej do desykacji naci ziemniaczanej zalecany jest herbicyd Basta 150 SL (s.cz. glufosynat amonu) w dawce 3 I/ha - informuje ministerstwo rolnictwa dyr. Mrówczyński. - Jest to nieselektywny środek chwastobójczy stosowany nalistnie o działaniu wgłębnym do niszczenia zielonych, nadziemnych części roślin. Wstępuje w formie koncentratu do sporządzania roztworu wodnego. W odmianach ziemniaka o silnym wzroście oraz dużej masie liści i łodyg wskazana je st metoda mechaniczno-chemiczna. Wówczas należy najpierw ściąć łodygi ziemniaka do wysokości ok. 10-20 cm, a następnie w ciągu 24 godzin zastosować desykację preparatem Basta 150 SL. Po zabiegu desykacji zbiór przeprowadzić dopiero w momencie, gdy bulwy osiągną pełną dojrzałość fizjologiczną tj. posiadają twardą, nie łuszczącą się skórkę.

Natomiast na plantacjach ziemniaka jadalnego. przemysłowego i nasiennego zalecana jest metoda mechaniczno-chemiczna oparta na nieselektywnych środkach chwastobójczych na bazie kwasu pelergonowego-nonanowego (Beloukha 680 EC, Randil Fast 680 EC). Są to środki o działaniu kontaktowym. W tym systemie należy w pierwszej kolejności zniszczyć mechanicznie łodygi ziemniaka w fazie rozwojowej ziemniaka BBCH 81-91, a następnie zastosować w terminie od 24 do 48 godzin preparat Beloukha 680 EC lub Randil Fast 680 EC w dawce EC 16 I/ha.

Na plantacjach ziemniaka jadalnego i przemysłowego do niszczenia łęcin ziemniaczanych można zastosować środek Spotlight Plus 060 EO (s.cz. karfentrazon etylowy) w dawce 1 I/ha. Natomiast w dawce dzielonej, w dwuetapowym terminie stosowania w pierwszym zabiegu należy zastosować dawkę 0,7 l/ha, a w drugim terminie przypadający 5-7 dni później dawkę 0,3 I/ha.

Do niszczenia naci można przystąpić w terminie w fazie starzenia się roślin ziemniaka (BBCH 90) co zazwyczaj przypada w okresie około 2-3 tygodni przed przewidywanym fizjologicznym terminem zbioru ziemniaków lub w terminie uwzględniającym ograniczenie ryzyka rozwoju porażenia bulw ziemniaka przez choroby wirusowe lub zarodnikami grzyba Phytophtora infestans sprawcy zarazy ziemniaka.

W celu niszczenia naci w terminie uwzględniającym infekcje chorób wirusowych, to niszczenie naci wykonu je się po przekwitnięciu rośli n ziemniaka, około 7-14 dni po letnim oblocie mszyc - wektorów chorób wirusowych. Zazwyczaj dla odmian wczesnych termin ten przypada w III dekadzie lipca (ok. 60 dni po wschodach roślin ziemniaka), dla odmian średnio-wczesnych w I dekadzie sierpnia (ok. 70 dni po wschodach roślin ziemniaka), a dla odmian późnych w I lub II dekadzie sierpnia (ok. 80 dni po wschodach roślin ziemniaka). W programie ochrony plantacji ziemniaka przed zarazą ziemniaka chemiczne niszczenie naci ziemniaczanej herbicydem Spotlight Plus 060 EO jest ostatnim zabiegiem ochronnym ograniczającym ryzyko przemieszczania się zarodników grzyba z naci ziemniaczanej do bulw ziemniaka.

- Zbiór bulw ziemniaka na plantacjach desykowanych środkiem Spotlight Plus 060 EO należy przeprowadzić w terminie ok. 2 dni od zastosowania środka. Przetrzymywanie bulw ziemniaka w glebie dłużej niż 3 tygodnie może spowodować odrastanie części nadziemnej roślin oraz zwiększa ryzyko porażenia bulw rizoktoniozą - informuje prof. Mrówczyński.

A co z uprawami rzepaku?

- Obecnie jest szeroka oferta środków chwastobójczych opartych na s.cz. glifosat, jednakże preparaty te mogą być stosowane wyłącznie na plantacjach przeznaczonych na przerób przemysłowy. Preparatów zawierających s.cz. glifosat nie można stosować na plantacjach nasiennych - zwraca uwagę prof. Marek Mrówczyński, dyrektor IOR-PIB. - Stąd też, we wszystkich etykietach środków ochrony roślin opartych na s.cz. glifosat, a które są zalecane do stosowania przed zbiorem plonu nasion w celu zwalczania chwastów uniemożliwiających zbiór lub desykację (dosuszanie) bezwzględnie powinna być zawarta informacja, aby nie stosować środka na plantacjach przeznaczonych na materiał siewny.

Przykładowo w etykiecie herbicydu Roundup Flex 480 brakuje tej informacji, w części etykiety dotyczącej „Stosowania środka ochrony roślin w uprawach i zastosowaniach małoobszarowych" dotyczącej informacji na temat zaleceń stosowania przed zbiorem plonu nasion w celu zwalczania chwastów uniemożliwiających zbiór lub desykacji (dosuszania) rośli ny strączkowe (łubin biały, łubin żółty, łubin wąskolistny, bobik, peluszka, groch uprawiany na suche nasiona, fasola uprawiana na suche nasiona). Informacja, że nie można stosować w uprawach nasiennych dotyczy tylko upraw takich jak pszenica i rzepak. Brak informacji o tym, że nie można stosować w uprawach nasiennych roślin bobowatych grubonasiennych (strączkowych) może być przyczyną niewłaściwego stosowania tj. na plantacjach nasiennych.

Dodajmy, że informację tę przygotował dr hab. Roman Krawczyk z Zakładu Herbologii i Techniki Ochrony Roślin IOR – PIB.

Źródło: IOR-PIB